Λατρείες των Φαρσάλων με βάση τις σωζώμενες επιγραφές

Στη Φάρσαλο λατρεύονταν, σύμφωνα με τα επιγραφικά στοιχεία και τις πληροφορίες απο τους αρχαίους συγγραφείς οι ακόλουθες θεότητες:

Ζευς ο Ολύμπιος

Dedicatory epigram for Olympian Zeus. White marble pedimental stelewith akroteria.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — early 4th c. BC — SEG 27.222βωμὸς Ζηνὸς ὅδ’ ἐστ-ὶν Ὀλυμπίο ὧι Πολ[ύ]-χαρμοςτήνδε Ἀγάθωνος πα-5ῖς στῆσε θεῶμ βασι-λεῖ.

Ζευς ο Σωτήρ

Dedication to Zeus Soter. Fragmentary stone monument.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — late 3rd c. BC — IG IX,2 238[— — —]ειος [ἀνέθηκεν][Διὶ Σ]ωτῆρι Ι[— — —][— — ἐξ Α]ἰτωλίας[— — —] τοῖς φυγάσιν.

Επίσης
Dedication to Zeus Soter. Marble block.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — ca. 250-200 BC — IG IX,2 237[Φαρσάλι(?)]οι ἀνέθεικαιν[εὐξάμ]ενοι Διὶ Σουτεῖρι[ταγ]ευόντουν[— —]νιαος Βλιχανείου5[— —]μαχου Σκολλείου[— —]κλέαος Ἀστονοείου[— —]ου Μεννείου[— —ά]ρχου Φιλονικείου.

΄Ισως
Dedication to Zeus Soter? White marble plaque.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — ca. 250-200 BC — IG IX,2 247[— — — — — — — — — — — — —]1[— — — — — — — — — —]ινείο<υ>[— — — — — — — — —]ογενείου[— —]Ι[— —]Ι Ἐμπεδιουνείου[— —]ιχαίου Ἁγειτορείου5[— —]νίππου Παναιρείου.

Ο Ζεύς Θαύλιος
Dedication to Zeus Thaulios, inscribed on a rock above the sourceof the Apidanos river, a tributary of the Enipeus.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — 4th c. BC? — PAAH (1907) 151
Δὶ Θαυλίωι ἀνχιστῶν οἱ περὶ Παρ-μένισκον.


Dedication to Zeus Thaulios. Altar of black stone.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos: Xylades — 4th c. BC — LAAA 3 (1910) 154, 5 — SEG 40.484
Διὸς Θαυλίου.

Απόλλων
1. Dedication to Apollo, Artemis and Leto. White marble pedimental stelewith relief.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos? — ca. 350-300 BC — IG IX,2 593
Γοργον[ίσ]κα ἀνέθηκε.

2.Dedication to Apollo. Fragment of a white marble votive plaquewith relief.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos: Vasili — ca. 350-300 BC{²Titulus deest.}²

Άρτεμις
Dedication to Artemis. Stone plaque.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — 3rd c. BC? — IG IX,2 239
[Ἁ]γεισαρέτα[—]σεφερβεα Ἀρτ-

Αφροδίτη η Πειθία
Dedication to Aphrodite Peitho. Stone plaque.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — ca. 450-430 BC? — IG IX,2 236
Δάϝον τἀφρ[ο]-δίται {²⁶Ἀφροδίται}²⁶ τᾶ Πειθο. άμιδι.

Εστία
Dedication to Hestia and the hero Symmachos. White marble plaquewith relief.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — ca. 400-350 BC — IG IX,2 242
[Ἑσ]τία ⋮ Σύμμαχος [ἥρως ․․․11-13․․․․ Θ]ρασυδάειος ⋮ ἀνέθηκ[ε].

Ερμής ο Βρυχαλείος
Dedication to Hermes Bruchaleios Erionos. Stele of blue-black stone.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — mid. 5th c. BC
Πολυαρτίατο ΒρυχαλείοἘριονο.

Ασκληπιό

1. Dedication to Asklepios. White marble stele or statue base.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — 2nd c. BC? — IG IX,2 240
Χόριλλος ∶ Μενεκρά-τειος ἀνέθηκεἈσκληπιῶι.
Η συγκεκριμένη επιγραφή βρέθηκε κοντά στον σημερινό ΄Αγιο Νικόλαο ο Λ. Βαιρακλιότης εικάζει ότι εκεί υπήρχε ιερό του θεού Λ. Βαιρακλιότης, Τα Φάρσαλα στην αρχαιότητα, Φάρσαλα 1990 ( στην περιοχή υπάρχει σπηλιά που μπορεί να χρησιμοποιούνταν ως σημείο ΄΄εγκοίμησης΄΄)
2. Dedication to Asklepios? White marble stele or statue base.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos — 2nd c. BC — IG IX,2 245Λεωνίδας Κεφαλι[ώ]-νειος ἀνέθηκε

Νύμφες και Πάν
1. Dedication to the Nymphs. Coarsely worked stone to the leftof the entry to a grotto.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos: Alogopati — ca. 500-450 BC — SEG 1.247 — SEG 2.357
Παντάλκεςἀνέθεκεθεαῖς τόδ’ ἔργον.τὰν δὲ δάφν[αν]5ἄερ ἅπαξ ΕΦΑΝΠ.

2. Dedication to the Nymphs and others. Rock-cut inscription to the rightof the entry to a grotto.Thessalia (Thessaliotis) — Pharsalos: Alogopati — 4th c. BC — SEG 1.248
θεός.χαίρετε τοὶ πα[ριόντες, ἅπ]α[ς] θῆλύς τε καὶ ἄρσην,ἄνδρες τε ἠδὲ γυναῖκες ὁμῶς παῖδές τε κόραι τε·χῶρον δ’ εἰς ἱερὸν Νύμφαις καὶ Πανὶ καὶ Ἑρμῆι,5Ἀπόλλονι ἄνακτι, Ἡρακλεῖ καὶ ἑταίραις,Χίρωνος τ’ ἄντρον καὶ Ἀσκλαπιοῦ ἠδ’ Ὑγιείας·τούτων ἐστὶ τ[ά]δ’, ὦνα Πάν, ἱαρώτατ’ ἐν αὐτῶιἔμφυτα καὶ πίνακες καὶ ἀγάλματα δῶρά τε πολλ[ά]·ἄνδρα δ’ ἐποιήσα<ν>τ’ {α} ἀγαθὸν Παντάλκεα Νύμφαι10τῶνδ’ ἐπιβαινέμεναι χώρων καὶ ἐπίσσκοπον εἶναι,ὅσπερ ταῦτ’ ἐφύτευσε καὶ [ἐ]ξεπονήσατο χερσσίν,ἀντίδοσαν δ’ αὐτῶι βίον ἄφθονον ἤματα πάντα·Ἡρακλέης μὲν ἔδοκ’ ἰσχὺν ἀρετήν τε κράτος τε,ὧιπερ τούσδε λίθους τύπτων ἐπόησ’ ἀναβαίνε[ιν],15Ἀπόλλων δὲ δίδωσι καὶ υἱὸς τοῦ[δ]ε καὶ Ἑρμῆςαἰῶν’ εἰς τὸν ἅπαντα ὑγίειαν καὶ βίον ἐσθλόν,Πὰν δὲ γέλωτα καὶ εὐφροσύνην ὕβριν τε δικαίαν,Χίρων δ’ αὐτῶι δῶκε σοφόν τ’ ἔ̣μεν[αι] καὶ ἀοιδόν.ἀλλὰ τύχαις ἀγαθαῖς ἀναβαίνετ[ε], θύετε Πανί̣,20εὔχεσθε, εὐφραίνεσθε· κακῶν δ․․․․σις ἁπάν[των]ἐνθάδ’ ἔνεστ’, ἀγαθῶν δὲ [λάχος(?)] πολέμοιό [τε λῆξις(?)].



Ηρακλής

description: Poros statue base with dedication to Herakles, from Skotoussa
catalogue number: 176LSAG reference: 99.03b.S436date: 500 - 475 object type: Base region: CGsub-region: Thessalyarchaeological context: Skotoussa
publications:Theocharis, A.Delt vol. 19 B (1964) pp. 265 Vοlos Museum no. E 1263

transcription:ταυτ' Ερακλει κρατεροφ[ρονι - - -]Μελαντο̣ς̣ ο̣νεθε̣κ̣ε̣ (non vidi)...[- -].

( πηγή : http://poinikastas.csad.ox.ac.uk/4DLink3/4DACTION/LSAGwebDisplayInscription?searchTerm=Thessaly&searchType=browse&searchField=script&returnList=0&sequence=0&thisListPosition=5)

Η συγκεκριμένη επιγραφή βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο του Βόλου.

Σύμφωνα με βιβλιογραφικές πηγές λατρεύοταν επίσης η Θέτις καθώς τον 4ο αιώνα οι ολιγαρχικές οικογένειες τιμούσαν ως ήρωες τους μυθικούς Αχιλλέα και Πάτροκλο ( Ανδριάντες των οποίων είχαν αφιερώσει στο Μαντείο των Δελφών). Επίσης τιμούσαν τον όμηρο ως αφηγητή των κατορθωμάτων τους.