Κυριακή 28 Ιουνίου 2009

Aρχαία νομίσματα της Θεσσαλίας, μια διαφορετική κοπή του νομίσματος του κοινού των Θεσσαλών

Ενα διαφορετικό νόμισμα εμφανίστηκε στους διεθνείς οίκους των πληστειριασμών και αφορά τα νομίσματα του κοινού των θεσσαλών. Συγκεκριμένα αφορά το νόμισμα Thessalian League της χρονολογίας του 196-146 π.Χ. Οι μέχρι τώρα χάλκινες κοπές που υπάρχουν απεικονίζουν τον Απόλλωνα στη μια πλευρά και στην άλλη την Αθηνά Ιτονία. Η διαφορετική κοπή που εμφανίστηκε απεικονίζει τον Δία στη μια πλευρά, θέμα το οποίο ειναι συχνό στις ασημένιες κοπές, αλλά χάλκινη κοπή με τον Δία ειναι πάρα πολύ σπάνια.
Παραθέτω τα δυο νομίσματα:
Το πρώτο με τον Δία

Thessaly, Thessalian League AE17 4.35g 196-146 BC.
O: Hd Zeus laur r.
R: Athena Itonia adv r with spear and shield, THESSA-LWN either side, monogram lwr r.
SG - , SNG Cop 323. RARE TYPE!

Και η συνηθισμένη κοπή με τον Απόλλωνα








BRONZE COIN OF THE THESSALIAN LEAGUE FROM 196 - 146 BC.
THOUGHT TO BE MINTED IN LARISSA
THE SIZE IS 20.3 MM AND 6.81 GRAMS.
Sear 2237, SNG Copenhagen 315
OBVERSE – Laureate head of Apollo right
REVERSE – QESSALWN, Athena advancing right brandishing spear and shield, monogram in right field

αρχαία νομίσματα κέλτικα αντίγραφα ελληνικών νομισμάτων




Η καταγωγή των Κελτών προέρχεται από τον Ινδοευρωπαϊκό φυλετικό κορμό. Αρχικά εγκαταστάθηκαν την 2η π.Χ. χιλιετία στην περιοχή του Άνω Δούναβη και στην Ανατολική Γαλλία. Μεταξύ του 7ου και 6ου π. Χ. αιώνα διέσχισαν το Ρήνο και έφτασαν στην κεντρική και Βόρεια Γαλλία καθώς και στο Βέλγιο. Από την περιοχή αυτή εξαπλώθηκαν στην Ισπανία , τη Βορειοδυτική Ιταλία και τα Βρετανικά νησιά. Τον 5ο αιώνα π.Χ. δημιουργήθηκε ο πολιτισμός του Λα Τεν, ο πρώτος αμιγής κελτικός πολιτισμός, που εκτεινόταν μεταξύ του Ρήνου, της Καμπανίας και του Μάρνη και κυριάρχησε σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Οι αρχαιολογικές μαρτυρίερς υποδεικνύουν ότι το πολιτισμικό πρόσωπο της Ευρώπης κατά την ιστορική περίοδο κυριαρχήθηκε από αυτή την πολιτισμική ομάδα, τους Κέλτες. Κατά την περίοδο της κλασικής Ελλάδας (που αντιστοιχεί χρονολογικά στον πολιτισμό Λα Τεν της κεντρικής Ευρώπης) έως τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, το μεγαλύτερο τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου ζούσε υπό την σκιά αυτού του πολιτισμού, που παρά τις διαφοροποιημένες μορφές του, χαρακτηριζόταν πάντα από ενοποιημένη πολιτισμική δράση. Ο κελτικός πολιτισμός συνολικά θεωρούμενος χρειάζεται προσεκτική εξέταση σε κάθε διακριτή του έκφανσή του, προκειμένου να αναδειχθεί ο πλούτος της καλλιτεχνικής του έκφρασης. Η ανάλυση της κελτικής εικονογραφίας μπορεί να εισάγει σε μερικές από τις οπτικές έννοιες που δέσμευσαν τους Κέλτες καλλιτέχνες. Ορισμένα ενοποιημένα θέματα χαρακτήριζαν τις περισσότερες, αν όχι όλες, τις κελτικές τέχνες.
Στην κελτική τέχνη η οφαλμαπάτη και η μεταμόρφωση είναι κοινός τόπος: το μάτι εξαπατάται στη θέα διάφορων ζώων ή προσώπων. Εάν το αντικείμενο περιστραφεί, τα σχέδια μεταμορφώνονται, αποκαλύπτοντας άλλα θέματα. Η γεωμετρία και οι αριθμοί είναι το σταθερό θεμέλιο της κελτικής τέχνης, ενώ ο κύκλος και ο αριθμός 3 είναι ιδιαίτερα σημαντικοί. Κάτω από όλη αυτή την τέχνη υποκρύπτεται είναι μια βαθιά εκτίμηση της δυνατότητας διαμόρφωσης της κελτικής αισθητικής για τις φυσικές μορφές -φύλλα, ζώα και πρόσωπα. Το 700π. Χ. στην κέλτικη τέχνη αναδύεται μια πρώιμη τεχνοτροπία με διακοσμήσεις σχεδιασμένες με διαβήτη και οι συνθέσεις βασίζονται σε αξονική συμμετρία. Ανάμεσα στα τέχνεργα αυτής της πρώιμης περιόδου ξεχωρίζουν τα χρυσά γαλατικά περιδέραια, εξαρτήματα αρμάτων, φάλαρα (εμβλήματα τιμής), πόρπες, θηκάρια, οινοχόες και γλυπτικά έργα.
Η κελτική εικονογραφία ερευνά τα ζώα και τους θεούς που ενοικούν στην τέχνη και τη λογοτεχνία του συνόλου των κελτικών πολιτισμών. Η τριπλότητα, το τριπλό μοτίβο, βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα κελτικά συμφραζόμενα και είναι μια από τις «καθολικότερες» εικονογραφικές συμβάσεις. Η μητέρα θεά και τα πνεύματα cucullati εμφανίζονται συχνά ως τριάδα. Πολλοί από τους θεούς και τους ήρωες της κελτικής μυθολογίας είχαν τη δυνατότητα της μεταμόρφωσης. Αλλάζαν τη μορφή τους από ανθρώπινη σε ζωική, μια ικανότητα που επέκτεινε τη δύναμη του θεού ή του ήρωα. Τα πουλιά ήταν ιδιαίτερα ισχυρά, δεδομένου ότι κινούνταν μεταξύ ουρανού και γης. Τα φίδια, επίσης, καθώς κινούνταν μεταξύ της γης και των περιοχών του κάτω κόσμου. Η μεταμόρφωση, η ένωση και η ενίσχυση είναι κεντρικά θέματα στο ρεπερτόριο της κελτικής εικονογραφίας.
Μέσα από το σύνολο των τεχνέργων που η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως σημαντική θέσει έχει και η τέχνη της νομισματοκοπίας. Η Κελτική κοπή νομισμάτων αποτελούσε από μόνη της μια τέχνη που σημαντική θέση στην εικονογραφία είχαν οι θεότητες και τα ζωά. Τα κέλτικα νομίσματα χαρακτηρίζονταν από τη γεωμετρική απόδοση των μορφών καθώς και από πλήθος γεωμετρικών συμβόλων. Εδώ όμως θα δούμε μια άλλη μορφή της κέλτικης νομισματοκοπίας αυτή τη δημιουργίας αντιγράφων κέλτικων νομισμάτων από κοπές του Ελληνικού χώρου.
Danubian Celt Imitation of Philip II AR Tatradrachm 25mm 13.84g ca 3rd century BC.
O: Hd Zeus laur. r. within dotted circular border.
R: Youth crowning Horse with palm r., PHILIP PO U (partially retrograde)around, L below


Επίσης, ένα άλλο αντίγραφω που σχετίζεται με τηγν περιοχή της Θεσσαλίας ειναι το παρακάτω
BRONZE COIN OF LARISSA THESSALY (ANCIENT CELTIC IMITATION) FROM 400 - 344 BC.

SIZE IS 19 MM AND 7.07 GRAMS.

SNG Cop 142v

REVERSE – Horse grazing right
OBVERSE – Nymph Larissa


Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Τα νομίσματα της Ηπείρου

<
Επίδαμνος
Αρχαία πόλη, που ιδρύθηκε το 627 π.Χ. ως αποικία των Κερκυραίων στις ιλλυρικές ακτές και η οποία σήμερα ανήκει στην Αλβανία και ονομάζεται Δυρράχιο. Αν και αποικίστηκε κυρίως από Κερκυραίους πολίτες, αρχηγός της αποικίας ήταν ένας Κορίνθιος, ο Φαλίας ο Ερατοκλείδους. Αυτό είχε γίνει προς τιμή της αρχικής μητρόπολης, αφού η Κόρινθος ήταν μητρόπολη της Κέρκυρας. Η πόλη της Επιδάμνου έγινε γνωστή για τις εμπορικές δραστηριότητές της, αλλά κυρίως για το γεγονός ότι οι διαμάχες της αποτέλεσαν μια από τις σημαντικότερες αφορμές για το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Η Επίδαμνος άκμαζε εμπορικά και πολιτισμικά, αλλά είχε έντονες πολιτικές διαμάχες στο εσωτερικό της και σημαντικές τριβές με τους ντόπιους, τους "βαρβάρους Ταυλαντίους" που ανήκαν στο ιλλυρικό έθνος και ζούσαν στην ενδοχώρα ή πάντως κοντά στην ελληνική αποικία. Το 435 π.Χ. οι δημοκρατικοί επαναστάτησαν και έδιωξαν τους ολιγαρχικούς, οι οποίοι συμμάχησαν με τους Ταυλαντίους και άρχισαν τις επιδρομές εναντίον της Επιδάμνου. Οι Επιδάμνιοι ζήτησαν βοήθεια από την Κέρκυρα, αλλά εκείνη αρνήθηκε τόσο επειδή είχε ανατραπεί ένα φιλικό καθεστώς (η Κέρκυρα είχε αριστοκρατικό πολίτευμα), όσο και για λόγους οικονομικού ανταγωνισμού προς το εμπορικό λιμάνι της Επιδάμνου.
Οι δημοκρατικοί της Επιδάμνου απευθύνθηκαν τότε στο μαντείο των Δελφών και εκείνο τους συνέστησε να παραδώσουν την πόλη στους Κορινθίους, ώστε να αναλάβουν εκείνη την προστασία της. Οταν οι Κορίνθιοι ανταποκρίθηκαν με ζέση, οι Κερκυραίοι έστειλαν πλοία και στρατιώτες, συμμαχούντες με τους αριστοκράτες Επιδάμνιους και τους Ταυλαντίους.
Οι Κορίνθιοι τότε συγκέντρωσαν περισσότερο στρατό και πλοία, αποφασισμένοι να κηρύξουν την Επίδαμνο αποικία τους και να τιθασεύσουν την Κέρκυρα. Ζήτησαν και πήραν βοήθεια από την Κεφαλληνία, τα Μέγαρα, την Επίδαυρο, την Ερμιόνη, την Τροιζήνα, την Λευκάδα και την Αμβρακία. Τότε οι Κερκυραίοι ζήτησαν τη βοήθεια της Αθήνας, αλλά οι Κορίνθιοι το έμαθαν και απείλησαν την Αθήνα ότι τυχόν παρέμβασή της υπέρ της αποικίας τους και εναντίον αυτών, θα συνιστούσε παραβίαση της ειρήνης που είχε υπογραφεί με τη Σπάρτη και γενικά με την Πελοποννησιακή Συμμαχία το 445 π. Χ. Αν και στην πρώτη ναυμαχία Κορινθίων και Κερκυρέων για την Επίδαμνο η Άθηνα δεν είχε ακόμα αναμιχθεί και αυτή είχε λήξει υπέρ των Κερκυρέων (οι Κορίνθιοι βρέθηκαν τότε απροετοίμαστοι) τώρα ήταν φανερό ότι με την ετοιμότητα της μητρόπολης και των συμμάχων της η ναυμαχία θα έληγε μάλλον με ήττα των Κερκυρέων. Αυτό θα ενίσχυε πολύ την Κόρινθο που ήταν εμπορική αντίπαλος της Αθήνας ειδικά στο εμπόριο προς το Ιόνιο και τη Μεγάλη Ελλάδα (Κάτω Ιταλία και Σικελία). Η Αθήνα έκρινε σκόπιμο να παρέμβη όσο πιο διακριτικά μπορούσε υπέρ της Κέρκυρας, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό να μην ενοχλήσει και οι Κορίνθιοι στη συνέχεια ζήτησαν να συγκληθεί συμβούλιο για την κήρυξη πολέμου. Μέχρις ότου γίνει αυτό, πάντως, οι Κερκυραίοι μπήκαν στην Επίδαμνο και απεκατέστησαν τους αριστοκράτες.
Το 314 π.Χ. η Επίδαμνος κατελήφθη από τον Κάσσανδρο της Μακεδονίας, αλλά οι Κερκυραίοι θεώρησαν πιο σύμφορο η πόλη να διοικείται από Ιλλυριούς. Εξεδίωξαν τον Κάσσανδρο και παρέδωσαν την Επίδαμνο στον Ιλλυριό βασιλιά Γλαυκία. Κάποια στιγμή ως βασίλισσα της περιοχής αναφέρεται η Τεύτα, ιλλυρική εθνότητας επίσης.
Η πόλη καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους και το 229 π.Χ. οι Ιλλυριοί επανήλθαν για να τη διεκδικήσουν. Κατέλαβαν προσωρινά την Κέρκυρα και την Επίδαμνο, αλλά οι Ρωμαίοι αστραπιαία ανακατέλαβαν και τις δύο. Από τότε η πόλη έμεινε σε ρωμαϊκά χέρια και αναφέρεται στο εξής ως Δυρράχιο επειδή η λατινική επιρροή μετέβαλε σε δυσοίωνο το αρχαιοελληνικό όνομά της -στα λατινικά το δεύτερο συνθετικό παρέπεμπε στο επίθετο damno που σήμαινε καταραμένο και καταδικασμένο σε θάνατο.
Θα ασχοληθούμε με ένα λιγότερο γνωστό κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής νομισματολογίας τα νομίσματα της Απολλωνίας καιτου Δυρραχίου.Αυτές οι πόλεις παρήγαγαν παρόμοια νομίσματα που δικαιολογεί έναν κοινό χειρισμό. Τα πρώτα νομίσματα απο ασήμι΄΄΄στατήρες΄΄αντιγράφανε τα νομίσματα της Κέρκυρας τόσο στο σχεδιασμό όσο και στο βάρος. Τα πιο γνωστά εκονίζουν μια αγελάδα και ένα μικρό μοσχάρακι και παρήχθησαν στο τέλος του τρίτου αιώνα μέχρι το πρώτο μισό του πρώτου π.Χ. αιώνα.

Τα περισσότερα από τα ασημένια νομίσματα της Απολλωνίας και του Δυρράχιου ακολουθούν το παραπάνω πρότυπο δηλαδή έχουν μια αγελάδα και ενα μοσχαράκι να θηλάζει που αποτελούν στοιχεία γονιμότητας και είναι Ευβοϊκής προέλευσης.
Γενικά υπάρχουν περίπου 600 διαφορετικές κοπές σε αυτή τη σειρά. Παρά την ομοιότητα υπάρχουν κάποιες διαφορές όπως το εθνικό όνομα ΑΠΠΟΛ και ΔΥΡ.Οι πιο σημαντικές παραλλαγές είναι ορατές στις λεπτομέρεις που υπάρχουν στις παρακάτω εικόνες

Τρίτη 2 Ιουνίου 2009

τα νομίσματα της αρχαίας θεσσαλικής πόλης ΄Ατραξ


1)THESSALY, Atrax. Circa 400-344 BC. Æ 17mm (3.33 g, 1h). Horseman riding right / Bull running right. Rogers 166; SNG Copenhagen -; SNG München -; BMC -; SNG Christomanos -; SNG Evelpidis -. VF, dark brown patina, edge split. Very rare






2)THESSALY, Atrax. Circa 400-344 BC. Æ 16mm (3.48 g, 2h). Bearded head of Atrax left / Bull butting right. Rogers 162; Moustaka 21; SNG Copenhagen 27 var. (position of ethnic). VF, dark brown patina, a little porosity






3)THESSALY, Atrax. Circa 400-344 BC. Æ 20mm (7.86 g, 9h). Laureate head of nymph right / Horse standing right. Rogers 168 (same die as illustration); Moustaka 130 note; SNG Copenhagen -. Near VF, green-brown patina, a little rough. Very rare








4)THESSALY, Atrax. Circa 400-344 BC. Æ 18mm (4.05 g, 10h). Bearded male head right / Bull and horseman left. Unpublished. VF, dark brown, almost black, patina, light double strike on obverse. Very rare, only a handful known in private collections.








5)THESSALY, Atrax. Circa 4th Century BC. Æ 16mm (4.75 gm). Horseman right / ATRA-GION, bull running right. SNG Copenhagen -; BMC Thessaly -; Lindgren II -. VF, dark green patina. Apparently unpublished; very rare city.
From the David Freedman Collection





6)THESSALY, Atrax. Circa 300-196 BC. Æ 20mm (8.47 g). Laureate head of Apollo right / Horseman advancing right; star to right. Rogers 169 var. (spacing of ethnic, without star); SNG Copenhagen 31 var. (same). VF, dark brown patina, light roughness.








7)THESSALY, Atrax. Circa 400-344 BC. Æ 14mm (2.47 g, 6h). Laureate head of Apollo right / Horse grazing right. Rogers 167; SNG Copenhagen -. VF, green-black patin.





8)THESSALY, Atrax. Circa 400-344 BC. Æ (16mm, 3.76 g, 10h). Head of nymph right / Lion standing right; ATPA-ΓIΩN around. Unpublished in the standard references. Good VF, dark brown patina. Extremely rare.

This coin was apparently part of a joint issue with Gonnoi: cf. Rogers 226 and Moustaka 87